Ευερέθιστο έντερο διατροφή

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Οδηγίες για να ξεχάσετε το ενοχλητικό “φούσκωμα”

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι ένας ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια συλλογή συμπτωμάτων του εντέρου. Τα τρόφιμα που καταναλώνει όποιος πάσχει από αυτό μπορούν να επηρεάσουν τα συμπτώματα.

Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και μπορεί να είναι χειρότερα για κάποιους. Πρόκειται για μια πολύ συχνή πάθηση, καθώς περίπου έναν στους πέντε ενήλικες θα αντιμετωπίσει κάποια στιγμή προβλήματα που σχετίζονται με το ευερέθιστο έντερο. Μια αξιολόγηση για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου θα πρέπει να εξεταστεί εάν έχετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα για τουλάχιστον έξι μήνες: κοιλιακό άλγος ή δυσφορία, φούσκωμα ή αλλαγή στη συνήθεια του εντέρου.

Η διάγνωση του σύνδρομού ευερέθιστου εντέρου θα πρέπει να εξετάζεται μόνο εάν υπάρχει κοιλιακό άλγος ή δυσφορία που είτε ανακουφίζεται με την κένωση είτε σχετίζεται με αλλαγή της συνήθειας του εντέρου. Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται από τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα τέσσερα συμπτώματα:

• αλλοιωμένη διέλευση κοπράνων (τέντωμα, επείγουσα ανάγκη, ατελής εκκένωση)
• φούσκωμα της κοιλιάς (πιο συχνό στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες), διάταση, ένταση ή σκληρότητα
• τα συμπτώματα επιδεινώνονται με το φαγητό
• διέλευση βλέννας

Άλλα χαρακτηριστικά όπως λήθαργος, ναυτία, οσφυαλγία και συμπτώματα που αφορούν την ουροδόχο κύστη είναι κοινά σε άτομα με ευερέθιστο έντερο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να υποστηρίξουν τη διάγνωση. Είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του σύνδρομου ευερέθιστου εντέρου και να αποκλειστούν άλλες παθήσεις όπως η κοιλιοκάκη και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.

Μια διαταραχή του πεπτικού συστήματος λόγω ευερέθιστου εντέρου, πάθηση γνωστή και ως σπαστική κολίτιδα, πολύ συχνά θα προκαλέσει μια αίσθηση πληρότητας και ένα έντονο φούσκωμα μετά τα γέυματα, ανεξαρτήτως της ποσότητας τροφής που θα καταναλώσετε.

Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να πάσχετε από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου αλλά έχετε επίσης κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα, επισκεφθείτε το γιατρό σας για να συζητήσετε εάν ενδέχεται να απαιτείται παραπομπή σε κάποιον ειδικό:

• ακούσια και ανεξήγητη απώλεια βάρους
• αιμορραγία από τον ορθό
• οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του εντέρου ή των ωοθηκών
• αλλαγή της συνήθειας του εντέρου προς πιο χαλαρές και/ή πιο συχνές κενώσεις που επιμένει για περισσότερο από έξι εβδομάδες σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών

Τι μέτρα μπορώ να λάβω αν πάσχω από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;

Εάν το ευερέθιστο έντερο σας προκαλεί προβλήματα, προσπαθήστε:

• να τρώτε τρία κανονικά γεύματα την ημέρα
• να μην παραλείπετε γεύματα ή να τρώτε αργά το βράδυ
• μικρότερα μεγέθη γευμάτων μπορεί να διευκολύνουν τα συμπτώματα
• να περιορίσετε την κατανάλωση αλκοόλ σε όχι περισσότερο από δύο ποτηράκια την ημέρα και να έχετε τουλάχιστον δύο ημέρες χωρίς αλκοόλ την εβδομάδα
• να μειώσετε την πρόσληψη ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη, π.χ. όχι περισσότερο από δύο κούπες (τρία ποτήρια) την ημέρα
• να μειώσετε την πρόσληψη ανθρακούχων ποτών
• να πίνετε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια υγρών την ημέρα, ιδίως νερό ή άλλα ροφήματα όπως το πράσινο τσάι που είναι το καλύτερο ρόφημα για αδυνάτισμα
• μειώστε τις πλούσιες σε λιπαρά και τηγανητά, όπως τηγανιτές πατάτες, fast food, έτοιμα γεύματα και σάλτσες, πίτες, κουρκούτι, τυρί, πίτσές, spring rolls, κρεμώδεις σάλτσες, σνακ όπως πατατάκια, σοκολάτα, κέικ και μπισκότα, αλείμματα και μαγειρικά έλαια, καθώς και λιπαρά κρέατα όπως μπιφτέκια και λουκάνικα.
• περιορίστε τα φρέσκα φρούτα σε τρεις μερίδες την ημέρα (μία μερίδα είναι 80 γρ.)

Διαβάστε επίσης : Έξυπνα tips για να μειώσετε σπλαχνικό λίπος | Πως να χάσω 10 κιλά | Πως να χάσω 5 κιλά

Χρήσιμες συμβουλές

• Αφιερώστε χρόνο για χαλάρωση – μπορεί να σας βοηθήσει ο διαλογισμός, η γιόγκα, η αρωματοθεραπεία ή το μασάζ.
• Ασκηθείτε τακτικά με δραστηριότητες όπως περπάτημα, ποδηλασία, κολύμπι.
• Αφιερώστε χρόνο για να χαλαρώσετε κατά την κατανάλωση των γευμάτων και μασήστε καλά το φαγητό σας
• Κρατήστε ένα ημερολόγιο διατροφής και συμπτωμάτων ενώ πραγματοποιείτε αλλαγές, ώστε να μπορέσετε να καταλάβετε τι έχει βοηθήσει
• Κάντε μία αλλαγή κάθε φορά, ώστε να μπορείτε να δείτε τι σας έχει βοηθήσει.

Συμπτώματα

Οι διατροφικές αλλαγές μπορούν συχνά να βοηθήσουν τα συμπτώματα του σύνδρομου ευερέθιστου εντέρου και μερικές φορές κάποιες απλές αλλαγές είναι το μόνο που χρειάζεται να κάνετε.

Εάν τα συμπτώματα περιλαμβάνουν φούσκωμα και αέρια

• Περιορίστε την πρόσληψη τροφών που παράγουν αέρια, π.χ. φασόλια και όσπρια, λαχανάκια Βρυξελλών, κουνουπίδι, καθώς και τσίχλες χωρίς ζάχαρη.
• Μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να τρώτε βρώμη (όπως δημητριακά πρωινού με βάση τη βρώμη ή κουάκερ) και λιναρόσπορο (έως μία κουταλιά της σούπας την ημέρα μαζί με τουλάχιστον 150ml γάλα ή τσάι).

Εάν τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα

• Βεβαιωθείτε ότι πίνετε έξι έως οκτώ ποτήρια νερού την ημέρα για να βελτιώσετε τη συχνότητα των κενώσεων και να μειώσετε την ανάγκη για καθαρτικά.
• Προσπαθήστε να αυξήσετε σταδιακά την κατανάλωση τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες – οποιαδήποτε απότομη αύξηση μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα που προκαλούνται από το ευερέθιστο έντερο. Πηγές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, η βρώμη, τα λαχανικά, τα φρούτα και οι λιναρόσποροι. Βοηθούν στο να μαλακώσουν τα κόπρανα, διευκολύνοντας τη διέλευσή τους.
• Δοκιμάστε να προσθέτετε μία κουταλιά της σούπας ημερησίως λιναρόσπορους (ολόκληρους ή αλεσμένους) στα δημητριακά πρωινού, στο γιαούρτι, στη σούπα ή στη σαλάτα σας. Πιείτε περίπου ένα μικρό ποτήρι/φλιτζάνι τσαγιού (150ml) υγρών με κάθε κουταλιά της σούπας λιναρόσπορο που λαμβάνετε.
• Αποφύγετε την κατανάλωση επιπλέον πίτουρου σιταριού

Εάν τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη διάρροια

• Αντικαταστήστε τα χαμένα υγρά πίνοντας άφθονα μη καφεϊνούχα υγρά
• Περιορίστε την πρόσληψη καφεΐνης από τσάι, καφέ και αναψυκτικά σε τρία ποτά την ημέρα για να μην επιδεινώσετε τη διάρροια.
• Προσπαθήστε να μειώσετε την πρόσληψη τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες (όπως τα δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης και το ψωμί ολικής άλεσης).
• Αποφύγετε τα γλυκά χωρίς ζάχαρη, τις μέντες, τις τσίχλες και τα ποτά που περιέχουν σορβιτόλη, μαννιτόλη και ξυλιτόλη.

Γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση και προβιοτικά

Ίσως θελήσετε να δοκιμάσετε να καταναλώσετε ένα γιαούρτι, ένα γάλα που έχει υποστεί ζύμωση, όπως το κεφίρ, ή ένα “προβιοτικό” συμπλήρωμα διατροφής για να σας βοηθήσουν με το ευερέθιστο έντερό σας.

Αν χρησιμοποιείτε ένα προβιοτικό συμπλήρωμα, δοκιμάστε ένα κάθε φορά και πάρτε το καθημερινά για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες για να δείτε αν τα συμπτώματά σας βελτιώνονται. Εάν δεν φαίνεται να βοηθάει, τότε μπορείτε να δοκιμάσετε μια εναλλακτική μάρκα.

Άλλες συμβουλές

Δώστε χρόνο στο ευερέθιστο έντερο σας να προσαρμοστεί σε τυχόν αλλαγές. Εάν τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου σας επιμένουν μετά την τήρηση των γενικών συμβουλών για τον τρόπο ζωής και τη διατροφή, επαναφέρετε τις τροφές που έχετε κόψει και ζητήστε από το γιατρό σας να σας παραπέμψει σε έναν διαιτολόγο με εμπειρία στη διαιτητική διαχείριση , ο οποίος μπορεί να διασφαλίσει ότι η δίαιτά σας είναι διατροφικά επαρκής ενώ ακολουθείτε μια διαιτητική παρέμβαση. Μπορεί να σας προτείνει να δοκιμάσετε μια δίαιτα περιορισμένη σε υδατάνθρακες (γνωστή και ως δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP).

Εάν οι διατροφικές αλλαγές και η φαρμακευτική αγωγή δεν έχουν βελτιώσει το ευερέθιστο έντερο σας, μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να δοκιμάσετε την υπνοθεραπεία ή τη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT).

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου δεν προκαλείται από τροφική αλλεργία. Εάν αισθάνεστε ότι μπορεί να πάσχετε από τροφική αλλεργία, μιλήστε με έναν ειδικό.

Στρατηγικές Διατροφής και Τρόπου Ζωής για ευερέθιστο έντερο

1. Είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του ΣΕΕ και να αποκλειστούν άλλες παθήσεις όπως η κοιλιοκάκη και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
2. Δοκιμάστε πρώτα απλές διατροφικές αλλαγές – μπορεί να διαπιστώσετε ότι δεν απαιτούνται σημαντικές αλλαγές.
3. Επιδιώξτε τακτικά, υγιεινά, ισορροπημένα γεύματα
4. Περιορίστε το αλκοόλ, την καφεΐνη και τα ανθρακούχα ποτά
5. Αφιερώστε χρόνο για να φάτε σε ένα ήρεμο περιβάλλον, μασώντας καλά το φαγητό.
6. Αφιερώστε χρόνο για χαλάρωση
7. Η τήρηση ενός ημερολογίου διατροφής και συμπτωμάτων μπορεί να σας βοηθήσει να παρακολουθείτε την επίδραση τυχόν αλλαγών.
8. Κάντε αλλαγές ανάλογα με τα συμπτώματά σας
9. Αν δοκιμάσετε προβιοτικά, προβιοτικό γιαούρτι ή κεφίρ, δοκιμάστε ένα προϊόν τη φορά για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες.
10. Ζητήστε τη συμβουλή ειδικού εάν δυσκολεύεστε ή εάν η διαιτητική πρόσληψη περιορίζεται.
11. Απολαύστε τα γεύματα σε τακτά χρονικά διαστήματα, μασήστε καλά και τρώτε αργά. Μπορεί να σας είναι πιο εύκολο να αφομοιώσετε και να ανεχτείτε μικρότερες μερίδες φαγητού έναντι μεγαλύτερες μερίδες. Με αυτόν τον τρόπο θα καταπολεμήσετε την σπαστική κολίτιδα.
12. Πίνετε τουλάχιστον 8 φλιτζάνια υγρών την ημέρα (π.χ. νερό, τσάι, ζωμός) για να παραμείνετε ενυδατωμένοι.
13. Διαχωρίστε την πρόσληψη φρούτων κατά 2-3 ώρες και μείνετε σε όχι περισσότερες από μία μερίδες φρούτων ανά γεύμα ή σνακ.
14. Eπιλέξτε τα μαγειρεμένα λαχανικά πιο συχνά από τα ωμά, καθώς τα μαγειρεμένα λαχανικά είναι πιο εύκολα στην πέψη.
15. Επιλέξτε πιο εύπεπτες πρωτεΐνες, όπως αυγά, κοτόπουλο, γαλοπούλα, ψάρι, και απλό γιαούρτι χωρίς λακτόζη.
16. Εξετάστε το ενδεχόμενο να προσθέσετε ορισμένους τύπους από φυτικές ίνες εάν έχετε δυσκοιλιότητα, όπως λιναρόσποροι, βρώμη, ινουλίνη ή ψύλλιο. Αποφύγετε το πίτουρο σιταριού και τα δαμάσκηνα, τα οποία είναι ίνες υψηλής ζύμωσης που προκαλούν συμπτώματα όπως αέρια και κοιλιακό άλγος.
17. Περιορίστε τα λαχανικά και τα όσπρια που παράγουν αέρια , όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα ρεβίθια, τις φακές και τα μαύρα φασόλια, εάν σας προκαλούν συμπτώματα.
18. Περιορίστε τον καφέ και τα δυνατά τσάγια με καφεΐνη (μαύρο) σε όχι περισσότερα από 3 φλιτζάνια την ημέρα.
19. Περιορίστε το αλκοόλ, τα ανθρακούχα ποτά, τα πικάντικα τρόφιμα και τα τηγανητά, με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά τρόφιμα (π.χ. τηγανητές πατάτες, πίτσα, χάμπουργκερ, τεμπούρα).
20. Περιορίστε τις αλκοόλες ζάχαρης και τα τεχνητά γλυκαντικά, όπως η σορβιτόλη, η μαννιτόλη, η ξυλιτόλη, η μαλτιτόλη και η ερυθριτόλη, ειδικά εάν αντιμετωπίζετε διάρροια, ορισμένα τρόφιμα τα όπως τα δαμάσκηνα, το κουνουπίδι και τα μανιτάρια, καθώς και καραμέλες – τσίχλες χωρίς ζάχαρη.
21. Εξετάστε μια βραχυπρόθεσμη δοκιμή ενός καθημερινού προβιοτικού για τουλάχιστον ένα μήνα και παρακολουθήστε τα συμπτώματα.
22. Ξεκινήστε τακτική σωματική δραστηριότητα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των αερίων, του φουσκώματος, του στρες και του άγχους, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου.
23. Διαχειριστείτε το άγχος : Η σύνδεση εγκεφάλου-εντέρου είναι πολύ ισχυρή και έχει ερευνηθεί καλά. Μπορεί να παρατηρήσετε επιδεινωμένα συμπτώματα του εντέρου σε περιόδους αυξημένου στρες και άγχους, κάτι που είναι μια κοινή απάντηση. Οι στρατηγικές για τη μείωση του άγχους θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν το περπάτημα στη φύση, την ακρόαση ήρεμης μουσικής, τον υπνο, το μαγείρεμα, τον διαλογισμό, το τάι τσι, τη γιόγκα, το γράψιμο, το διάβασμα, το μασάζ, τη θεραπεία ή οτιδήποτε άλλο σας βοηθά να χαλαρώσετε.

Πηγές :

1. Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Κλινικής Αριστείας. Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου σε ενήλικες. Διάγνωση και διαχείριση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.  http://www.nice.org.uk/Guidance/CG61
2. McKenzie, Y. A., Bowyer, R. K., Leach, H., Gulia, P., Horobin, J., O’Sullivan, N. A., … & Thompson, J. (2016). Συστηματική ανασκόπηση και κατευθυντήριες γραμμές τεκμηριωμένης πρακτικής της Βρετανικής Ένωσης Διαιτολόγων για τη διαιτητική αντιμετώπιση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου σε ενήλικες. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 29(5), 549-575.
3. McKenzie Y.A., Thompson J., Gulia P. & Lomer M.C.E. (2016) Συστηματική ανασκόπηση του British Dietetic Association συστηματικών ανασκοπήσεων και κατευθυντήριων γραμμών πρακτικής που βασίζονται σε στοιχεία για τη χρήση προβιοτικών στη διαχείριση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου σε ενήλικες (ενημέρωση 2016). Δίαιτα J Hum Nutr. 29, 576–592.
4. Δημόσια Υγεία Αγγλίας σε συνεργασία με την Ουαλική Κυβέρνηση FSSatFSAiNI. Ο οδηγός Eatwell. Public Health England, 2016 Contract No.: 9 Αυγούστου 2016.
5. Palsson OS, Ballou S (2020) Ύπνωση και γνωσιακές συμπεριφορικές θεραπείες για τη διαχείριση γαστρεντερικών διαταραχών. Curr Gastroenterol Rep. 3;22(7):31

Διαβάστε Επίσης :