Ακμή : Συμπτώματα – Αιτίες – Θεραπεία

Η ακμή είναι μια κοινή δερματική πάθηση που συμβαίνει όταν οι θύλακες των τριχών κάτω από το δέρμα φράζουν. Το σμήγμα – το λάδι που βοηθάει το δέρμα να μην ξεραίνεται και τα νεκρά κύτταρα του δέρματος φράζουν τους πόρους στο δέρμα, γεγονός που οδηγεί σε ξεσπάσματα βλαβών, που συνήθως ονομάζονται σπυράκια ή κύστες. Τις περισσότερες φορές, τα ξεσπάσματα αυτά εμφανίζονται στο πρόσωπο, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστούν στην πλάτη, το στήθος και τους ώμους.

Η ακμή είναι μια φλεγμονώδης διαταραχή του δέρματος, το οποίο διαθέτει σμηγματογόνους (λιπαρούς) αδένες που συνδέονται με τον θύλακα της τρίχας, ο οποίος περιέχει μια λεπτή τρίχα. Στο υγιές δέρμα, οι σμηγματογόνοι αδένες παράγουν σμήγμα που αδειάζει στην επιφάνεια του δέρματος μέσω του πόρου, ο οποίος είναι ένα άνοιγμα στο θύλακα. Τα κερατινοκύτταρα, ένας τύπος δερματικών κυττάρων, επενδύουν τον θύλακα. Κανονικά, καθώς το σώμα αποβάλλει δερματικά κύτταρα, τα κερατινοκύτταρα ανεβαίνουν στην επιφάνεια του δέρματος.

Όταν κάποιος έχει ακμή, οι τρίχες, το σμήγμα και τα κερατινοκύτταρα κολλάνε μαζί μέσα στον πόρο. Αυτό εμποδίζει την αποβολή των κερατινοκυττάρων και εμποδίζει το σμήγμα να φτάσει στην επιφάνεια του δέρματος. Το μείγμα ελαίου και κυττάρων επιτρέπει στα βακτήρια που φυσιολογικά ζουν στο δέρμα να αναπτυχθούν στους βουλωμένους θύλακες και να προκαλέσουν φλεγμονή-οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα και πόνο.

Όταν το τοίχωμα του βουλωμένου θύλακα καταρρέει, διαχέονται τα βακτήρια, τα κύτταρα του δέρματος και το σμήγμα στο κοντινό δέρμα, δημιουργώντας βλάβες ή σπυράκια.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, η ακμή τείνει να εξαφανίζεται μέχρι να φτάσουν στα τριάντα τους, αλλά μερικοί άνθρωποι στα σαράντα και στα πενήντα τους συνεχίζουν να έχουν αυτό το δερματικό πρόβλημα.

Ποιος μπορεί να αποκτήσει ακμή;

Άνθρωποι όλων των φυλών και ηλικιών εμφανίζουν ακμή, αλλά είναι πιο συχνή στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Όταν η ακμή εμφανίζεται κατά την εφηβεία, είναι πιο συχνή στους άνδρες. Η ακμή μπορεί να συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή, όταν όμως συμβαίνει αυτό, είναι πιο συχνή στις γυναίκες.

Τύποι ακμής

Η ακμή προκαλεί διάφορους τύπους βλαβών ή σπυράκια. Οι γιατροί αναφέρονται στα διευρυμένα ή βουλωμένα τριχοθυλάκια ως κομήτες. Οι τύποι της ακμής περιλαμβάνουν:

Λευκές κεφαλές: Φραγμένοι θύλακες τρίχας που παραμένουν κάτω από το δέρμα και παράγουν ένα λευκό εξόγκωμα.
Μαύρα στίγματα: Φραγμένοι θύλακες που φτάνουν στην επιφάνεια του δέρματος και ανοίγουν. Φαίνονται μαύρα στην επιφάνεια του δέρματος επειδή ο αέρας αποχρωματίζει το σμήγμα, όχι επειδή είναι βρώμικα.
Βλατίδες: Φλεγμονώδεις βλάβες που συνήθως εμφανίζονται ως μικρά, ροζ εξογκώματα στο δέρμα και μπορεί να είναι ευαίσθητα στην αφή.
Φλύκταινες ή σπυράκια: Βλατίδες που καλύπτονται από λευκές ή κίτρινες, γεμάτες πύον βλάβες που μπορεί να είναι κόκκινες στη βάση τους.
Οζίδια: Μεγάλες, επώδυνες συμπαγείς αλλοιώσεις που καταφύονται βαθιά μέσα στο δέρμα.
Σοβαρή οζώδης ακμή (μερικές φορές ονομάζεται κυστική ακμή): Βαθιές, επώδυνες, γεμάτες πύον αλλοιώσεις.

Αιτίες της ακμής

Οι γιατροί και οι ερευνητές πιστεύουν ότι ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη της ακμής:

• Υπερβολική ή υψηλή παραγωγή ελαίου στον πόρο.
• Συσσώρευση νεκρών κυττάρων του δέρματος στον πόρο.
• Ανάπτυξη βακτηρίων στον πόρο.

Οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ακμής:

• Ορμόνες. Η αύξηση των ανδρογόνων, που είναι οι ανδρικές ορμόνες του φύλου, μπορεί να οδηγήσει σε ακμή. Αυτές αυξάνονται κανονικά τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια κατά την εφηβεία και προκαλούν τη διόγκωση των σμηγματογόνων αδένων και την παραγωγή περισσότερου σμήγματος. Οι ορμονικές αλλαγές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να προκαλέσουν ακμή.
• Οικογενειακό ιστορικό. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες να πάθετε ακμή αν οι γονείς σας είχαν ακμή.
• Φάρμακα. Ορισμένα φάρμακα, όπως φάρμακα που περιέχουν ορμόνες, κορτικοστεροειδή και λίθιο, μπορεί να προκαλέσουν ακμή.
• Ηλικία. Άνθρωποι όλων των ηλικιών μπορούν να εμφανίσουν ακμή, αλλά είναι πιο συχνή στους εφήβους.

Τα παρακάτω δεν προκαλούν ακμή, αλλά μπορεί να την επιδεινώσουν.

• Διατροφή. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ορισμένων τροφών μπορεί να επιδεινώσει την ακμή. Οι ερευνητές συνεχίζουν να μελετούν το ρόλο της διατροφής ως αιτία της ακμής.
• Στρες.
• Πίεση από αθλητικά κράνη, στενά ρούχα ή σακίδια πλάτης.
• Περιβαλλοντικοί ερεθιστικοί παράγοντες, όπως η ρύπανση και η υψηλή υγρασία.
• Συμπίεση ή σκάλισμα των στιγμάτων στο πρόσωπο.
• Πολύ δυνατό τρίψιμο στο δέρμα σας.

Διάγνωση της ακμής

Για τη διάγνωση της ακμής, οι γιατροί θα σας ρωτήσουν:

• Για το οικογενειακό σας ιστορικό και, για τα κορίτσια ή τις γυναίκες, για τους εμμηνορροϊκούς κύκλους.
• Για τα συμπτώματά σας, συμπεριλαμβανομένου του πόσο καιρό έχετε ακμή.
• Ποια φάρμακα παίρνετε σήμερα ή τι φάρμακα διακόψατε πρόσφατα.
• Να εξετάσουν το δέρμα σας για να προσδιορίσουν τον τύπο της βλάβης της ακμής.
• Να σας ζητήσουν εργαστηριακές εξετάσεις για να προσδιορίσετε εάν κάποια άλλη πάθηση ή ιατρική διαταραχή προκαλεί την ακμή.

Θεραπεία για την ακμή

Ο στόχος της θεραπείας είναι να βοηθήσει στην επούλωση των υφιστάμενων βλαβών, να σταματήσει τη δημιουργία νέων βλαβών και να αποτρέψει την εμφάνιση ουλών. Τα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν να σταματήσουν ορισμένες από τις αιτίες που προκαλούν την ακμή, όπως η μη φυσιολογική συσσώρευση κυττάρων στους θύλακες, τα υψηλά επίπεδα σμήγματος, τα βακτήρια και η φλεγμονή. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει μη συνταγογραφούμενες κρέμες ή συνταγογραφούμενα φάρμακα για λήψη από το στόμα ή εφαρμογή στο δέρμα.

Οι κρέμες οι οποίες εφαρμόζονται στο δέρμα, περιλαμβάνουν:

• Αντιβιοτικά, τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται μαζί με άλλα τοπικά φάρμακα.
• Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου, το οποίο σκοτώνει τα βακτήρια και μπορεί να μειώσει την παραγωγή σμήγματος.
• Ρεζορκινόλη, η οποία μπορεί να βοηθήσει στη διάσπαση των μαύρων και των λευκών στιγμάτων.
• Ρετινοειδή, τα οποία προέρχονται από τη βιταμίνη Α και μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία των βλαβών και στη μείωση της φλεγμονής.

 

Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη του σχηματισμού ακμής και να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των ουλών.

• Σαλικυλικό οξύ, το οποίο βοηθά στη διάσπαση των μαύρων και λευκών στιγμάτων και επίσης βοηθά στη μείωση της αποβολής των κυττάρων που επενδύουν τους θύλακες των τριχών.
• Θείο, το οποίο βοηθά στη διάσπαση των μαύρων και των λευκών στιγμάτων.
• Τα τοπικά φάρμακα κυκλοφορούν σε πολλές μορφές, όπως τζελ, λοσιόν, κρέμες, σαπούνια και επιθέματα. Σε ορισμένα άτομα, τα τοπικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες όπως ερεθισμό του δέρματος, κάψιμο ή ερυθρότητα. Μιλήστε με το γιατρό σας για τυχόν παρενέργειες που εμφανίζετε.

Για ορισμένα άτομα, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα από το στόμα, όπως:

• Αντιβιοτικά, τα οποία βοηθούν στην επιβράδυνση ή τη διακοπή της ανάπτυξης των βακτηρίων και στη μείωση της φλεγμονής. Οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν αντιβιοτικά με άλλες τοπικές θεραπείες και συνήθως για μέτρια έως σοβαρή ακμή, όπως η σοβαρή οζώδης ακμή.
• Ρετινοειδή, τα οποία δρουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ακμής και να ανοίξουν τον πόρο. Αυτό επιτρέπει σε άλλα φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά, να εισέλθουν στους θύλακες και να θεραπεύσουν την ακμή. Παρόμοια με τα τοπικά ρετινοειδή, η λήψη του φαρμάκου από το στόμα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη του σχηματισμού της ακμής και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ουλών
• Ορμονοθεραπεία, που χρησιμοποιείται κυρίως στις γυναίκες, η οποία βοηθά να σταματήσουν οι επιδράσεις των ανδρογόνων στον σμηγματογόνο αδένα.
• Κορτικοστεροειδή, τα οποία βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής σε σοβαρή ακμή, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρής οζώδους ακμής. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει την έγχυση του φαρμάκου απευθείας στις προσβεβλημένες περιοχές του δέρματός σας.

Ορισμένα άτομα που έχουν σοβαρή ακμή που δεν ανταποκρίνεται στα τοπικά ή από του στόματος φάρμακα μπορεί να χρειαστούν πρόσθετες θεραπείες, όπως:

• Θεραπείες με λέιζερ και φως. Ωστόσο, οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν τους καλύτερους τύπους φωτός και την ποσότητα που απαιτείται για τη θεραπεία της ακμής.
• Διαδικασία για την αφαίρεση της ακμής όταν οι άλλες θεραπείες δεν βοηθούν.
• Επιφανειακά χημικά πίλινγκ που συνιστά και εφαρμόζει ο γιατρός στην περιοχή.
• Χειρουργικές επεμβάσεις που βοηθούν στη θεραπεία και την αποκατάσταση των ουλών.

Μύθοι για την ακμή

Αυτοί οι παράγοντες έχουν μικρή επίδραση στην ακμή:

• Σοκολάτα και λιπαρά τρόφιμα. Η κατανάλωση σοκολάτας ή λιπαρών τροφίμων έχει ελάχιστη έως καθόλου επίδραση στην ακμή.
• Υγιεινή. Η ακμή δεν προκαλείται από βρώμικο δέρμα. Στην πραγματικότητα, το πολύ σκληρό τρίψιμο του δέρματος ή ο καθαρισμός με σκληρά σαπούνια ή χημικές ουσίες ερεθίζει το δέρμα και μπορεί να επιδεινώσει την ακμή.
• Καλλυντικά. Τα καλλυντικά δεν επιδεινώνουν απαραιτήτως την ακμή, ειδικά εάν χρησιμοποιείτε μακιγιάζ χωρίς λάδι που δεν φράζει τους πόρους (non comedogenic) και αφαιρεί τακτικά το μακιγιάζ. Τα μη λιπαρά καλλυντικά δεν επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων κατά της ακμής

Ποιος γιατρός είναι ειδικός για την θεραπεία της ακμής;

Οι ακόλουθοιγιατροί  είναι ειδικοί, μπορούν να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν την ακμή:

• Δερματολόγοι, οι οποίοι ειδικεύονται στις παθήσεις του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών.
• Γιατροί, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών γιατρών, των παθολόγων ή των παιδίατρων.

Ζώντας με την ακμή

Εάν έχετε ακμή, οι ακόλουθες συστάσεις μπορεί να σας βοηθήσουν στη φροντίδα του δέρματός σας.

• Καθαρίστε το δέρμα σας απαλά. Χρησιμοποιήστε ένα ήπιο καθαριστικό το πρωί, το βράδυ και μετά από έντονη άσκηση. Προσπαθήστε να αποφύγετε τη χρήση ισχυρών σαπουνιών, στυπτικών ή σκληρών μαξιλαριών απολέπισης. Ξεπλύνετε το δέρμα σας με χλιαρό νερό.
• Πλένετε τακτικά τα μαλλιά σας. Εάν έχετε λιπαρά μαλλιά, ίσως θα πρέπει να τα λούζετε κάθε μέρα.
• Αποφύγετε το τρίψιμο και το άγγιγμα των δερματικών βλαβών. Το στύψιμο ή το μάζεμα των κηλίδων μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη ουλών ή σκούρων κηλίδων.
• Ξυρίζεστε προσεκτικά. Βεβαιωθείτε ότι η λεπίδα είναι κοφτερή και μαλακώστε τα μαλλιά με σαπούνι και νερό πριν εφαρμόσετε κρέμα ξυρίσματος. Ξυρίζεστε απαλά και μόνο όταν είναι απαραίτητο για να μειώσετε τον κίνδυνο να τρυπήσετε τις κηλίδες.
• Χρησιμοποιήστε αντηλιακό και αποφύγετε τα ηλιακά εγκαύματα και το μαύρισμα. Πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ακμής μπορεί να σας κάνουν πιο επιρρεπείς στο ηλιακό έγκαυμα.
• Επιλέξτε προσεκτικά τα καλλυντικά. Όλα τα καλλυντικά και τα προϊόντα περιποίησης μαλλιών θα πρέπει να είναι χωρίς λάδι. Επιλέξτε προϊόντα με την ένδειξη μη κοσμητογόνα, που σημαίνει ότι δεν φράζουν τους πόρους. Σε ορισμένους ανθρώπους, ωστόσο, ακόμη και αυτά τα προϊόντα μπορεί να επιδεινώσουν την ακμή.

Η ακμή μπορεί να προκαλέσει αμηχανία ή να σας κάνει να νιώθετε ντροπαλοί ή αγχωμένοι. Αν έχετε κάποιο από αυτά τα συναισθήματα, μιλήστε με το γιατρό σας και μην αφήνετε αυτό το πρόβλημα να σας ρίξει ψυχολογικά.

Διαβάστε Επίσης :