Νευρική Ανορεξία: Πρόληψη Και Συμπτώματα

Η νευρική ανορεξία δεν είναι απλώς μια πάθηση, είναι σαν τα ναρκωτικά, το αλκοόλ ή το τσιγάρο. Ουσιαστικά, δεν “καθαρίζεις” ποτέ ολοκληρωτικά από αυτό. Με λένε Μάρκο Μελιόπουλο και είμαι Ανορεκτικός από τα  17 μου.  Είμαι καθαρός, όπως θα έλεγε κάποιος  αλκοολικός ή ναρκομανής, περίπου 4 χρόνια, μιας και η τελευταία μου “κρίση¨ ήταν το 2010, όταν ήμουν στη Αμερική για το μεταπτυχιακό μου. Είχα φτάσει τα 70 κιλά, αν αναλογιστεί κανείς ότι είμαι άντρας με ύψος 1,92. Τώρα είμαι 86 κιλά και πάλι φαίνομαι αδύνατος- μπορείς εύκολα να καταλάβεις πόσο αδύνατος και αδύναμος φαινόμουν. Το λιγότερο που έχω υπάρξει στην ζωή μου είναι 65 κιλά.

Κάνω όλη αυτή την εισαγωγή γιατί, παρόλο που είμαι γυμναστής (και μάλιστα πολύ καλός, κατά τα κοινώς λεγόμενα), θέλω να σε κάνω να καταλάβεις ότι ο καθένας μας μπορεί να την πατήσει και να μην το καταλάβει καν. Ακόμη και άτομα σαν εμένα, που θεωρητικά  έχουν τις γνώσεις. Να θυμάσαι πάντα, το πρώτο πράγμα που συμβαίνει είναι η άρνηση «ΕΓΩ ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΑ» ή «ΤΟ ΕΛΕΓΧΩ».

ΟΡΙΣΜΟΣ :

Η νευρική ανορεξία (Anorexia nervosa), πιο γνωστή ως ανορεξία, είναι μια διατροφική διαταραχή. Χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και έναν μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους, σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό μας, που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα μας, το φαγητό και την διατροφή μας. Τα άτομα με νευρική ανορεξία συνεχίζουν να νιώθουν πείνα αλλά επιτρέπουν στους εαυτούς τους μόνο πολύ μικρές ποσότητες φαγητού.

Αν και τα αίτια της νευρικής ανορεξίας δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως, οι επιστήμονες αποδίδουν αυτήν τη διατροφική διαταραχή σε ένα συνδυασμό ψυχολογικών, κοινωνικών και βιολογικών παραμέτρων.

Διάγνωση–Εξετάσεις

Στην υποψία της ανορεξίας, η διάγνωση μπορεί να γίνει με διάφορες εξετάσεις όπως:

• Φυσική εξέταση: Μέτρηση ύψους-βάρους, έλεγχος ζωτικών σημείων, εξέταση δέρματος, ακρόαση καρδιάς και πνεύμονα και εξέταση της κοιλιάς.
• Εργαστηριακά ευρήματα: Μέτρηση αίματος και ούρων.
• Άλλες εξετάσεις: Όπως ακτινοδιαγνωστικά ευρήματα.
• Ψυχολογική αξιολόγηση: Από γιατρό ή επαγγελματία υγείας όπου μπορεί να εκτιμήσει σκέψεις, συναισθήματα και διατροφικές συνήθειες.

Η θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:

• Ψυχολογικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το διαταραγμένο τρόπο διατροφής.
• Διατροφική επιμόρφωση, ώστε το άτομο να επανεκπαιδευθεί στο να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες.
• Μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία για τα άτομα που πάσχουν από σοβαρό υποσιτισμό λόγω της έλλειψης τροφής.
• Μπορεί να γίνει χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη μείωση των αισθημάτων της κατάθλιψης και του άγχους.
• Η οικογένεια και οι φίλοι των ατόμων που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή συχνά μπορεί να αισθάνονται σύγχυση και ψυχική ένταση. Η υποστήριξη καθώς και η επιμόρφωση και η καλύτερη κατανόηση των διατροφικών διαταραχών από τους οικείους του ασθενή, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της θεραπευτικής αγωγής.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ενός ατόμου που πάσχει από νευρική ανορεξία αποτελούνται κυρίως από διάφορες παθολογικές καταστάσεις:

• Τριχόπτωση.
• Ατροφία νυχιών.
• Αϋπνίες.
• Ατροφία των δοντιών.
• Υπόταση.
• Σοβαρές μεταβολικές διαταραχές.
• Τελετουργική στάση προς το φαγητό (π.χ. κόψιμο του φαγητού σε πολύ μικρά κομμάτια).
• Πρόκληση εμετού, χρήση καθαρτικών και διουρητικών φαρμάκων.
• Ακραία απώλεια βάρους.
• Κοιλιακοί πόνοι, ζαλάδες, λιποθυμίες, πρηξίματα σε πρόσωπο και στομάχι, κόπωση και μυϊκή ατονία.
• Αίσθηση κρύου.
• Δυσχρωμίες και ξηρότητα στο δέρμα.
• Διακοπές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο ή αμηνόρροια.
• Μείωση της σεξουαλικής διάθεσης, προβλήματα στο κυκλοφορικό σύστημα και μείωση της οστικής μάζας.
• Διαταραγμένη αντίληψη για το σχήμα του σώματος ή το βάρος του.
• Αλλαγές στην προσωπικότητα του ατόμου και μεταπτώσεις στη διάθεση (μυστικότητα και υπερκινητικότητα).
• Άρνηση της ύπαρξης του προβλήματος.
• Υπεραπασχόληση με άθληση.
• Έντονος φόβος για πρόσληψη βάρους.
• Υπεραπασχόληση για ότι σχετίζεται με το φαγητό.
• Κατάθλιψη και συνεχείς ψυχολογικές μεταπτώσεις (αμφιθυμία).
• Ανώμαλος καρδιακός ρυθμός.
• Ήπια αναιμία.
• Άρνηση να αποκτήσει κανείς φυσιολογικό βάρος, ακόμα και αν ζυγίζει λιγότερο κατά 15% ή και περισσότερο του φυσιολογικού.
• Θάνατος.

Ένα άτομο με ανορεξία μπορεί να εμφανίσει κάποια συμπτώματα, μερικά από τα οποία υπάρχουν παρακάτω:

• Προφανής, γρήγορη και δραματική απώλεια βάρους.
• Κάνουν δίαιτες παρόλο που είναι αδύνατοι/αδύνατες ή επικίνδυνα ελλιποβαρείς.
• Μπορεί να μαγειρεύουν πολύπλοκα φαγητά για άλλους αλλά να μην τα καταναλώνουν οι ίδιοι/ίδιες.
• Φόβος μήπως πάρουν κιλά ή γίνουν υπέρβαροι.
• Τελετουργικά: κόβουν το φαγητό σε μικρά κομμάτια, αρνούνται να φάνε μπροστά σε άλλους, κρύβουν ή πετάνε φαγητό.
• Χρησιμοποιούν καθαρτικά, διαιτητικά χάπια, εμετικά, διουρητικά ή πηγαίνουν γρήγορα στο μπάνιο μετά τα γεύματα για να προκαλέσουν οι ίδιοι εμετό στον εαυτό τους και να αποβάλλουν τις περιττές θερμίδες.
• Κάνουν συχνή και επίπονη άσκηση.
• Θεωρούν τους εαυτούς τους υπέρβαρους ακόμη και αν οι άλλοι τους λένε ότι είναι υπερβολικά αδύνατοι.
• Δεν αντέχουν το κρύο και δηλώνουν συχνά πόσο κρυώνουν εξαιτίας της έλλειψης μονωτικού λίπους ή κακής κυκλοφορίας του αίματος λόγω πολύ χαμηλής πίεσης. Εμφανίζουν επίσης πολύ χαμηλή θερμοκρασία σώματος (υποθερμία) καθώς το σώμα προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια.
• Κατάθλιψη: μπορεί να βρίσκονται συχνά σε μια λυπημένη και ληθαργική κατάσταση.
• Απομόνωση: αποφεύγουν τους φίλους και την οικογένεια τους, αποτραβιούνται κοινωνικά και γίνονται μυστικοπαθείς.
• Φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν την απώλεια βάρους τους αν τους κάνουν σχόλια για την υγεία τους και θέλουν να τα αποφύγουν ενώ κάποιοι άλλοι/άλλες φορούν φαρδιά ρούχα για να κρύψουν το σώμα τους καθώς το θεωρούν μη γοητευτικό και υπέρβαρο.
• Τα μάγουλα τους μπορεί να είναι πρησμένα εξαιτίας της μεγέθυνσης των σιελογόνων αδένων που προκαλείται από την υπερβολική και συχνή πρόκληση εμετού.
• Πρησμένες αρθρώσεις.
• Κοιλιακό φούσκωμα.

Δερματολογικά σημάδια της ανορεξίας

Ξηρό δέρμα, Δερματίτιδα, Φλεγμονή ιδιαίτερα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών), Μελαγχρωματική prurigo (prurigo pigmentosa), Effluvium Telogen (ένα είδος σταδιακής λέπτυνσης της τρίχας που οδηγεί σε τριχόπτωση), Ακροκυάνωση, Παρονυχία, Οίδημα, Καροτένωση (κιτρίνισμα του δέρματος από υπερβολική κατανάλωση λαχανικών που περιέχουν Α- και Β-καροτίνη, λουτεΐνη, λυκοπένιο, κρυπτοξανθίνη και ζεαξανθίνη π.χ καρότα, μήλα κ.α.), Χιονίστρες, Κνησμός (φαγούρα), Ερύθημα (ερυθρότητα του δέρματος), Ακμή, Πετέχεια (δερματική ασθένεια που περιλαμβάνει πορφυρά σημάδια στο δέρμα), Ραβδώσεις στο δέρμα, Εντεροπαθική ακροδερματίτιδα ή σύνδρομο του Μπραντ (συγγενής ανεπάρκεια ψευδαργύρου), Υπέρχρωση, Δικτυωτή πελίδνωση, Γωνιακή χειλίτιδα, Πελλάγρα.

Επιπλοκές: Η ανορεξία έχει πολυάριθμες επιπλοκές. Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι ο θάνατος.
Άλλες επιπλοκές είναι:

Αναιμία, καρδιαγγειακά προβλήματα, φθορά των οστών και αύξηση πιθανότητας καταγμάτων αργότερα, πνευμονολογικά προβλήματα, απώλεια εμμήνου ρύσεως στις γυναίκες, μείωση τεστοστερόνης στους άνδρες, γαστρικά και νεφρικά προβλήματα.

Η νευρική ανορεξία μπορεί να επιφέρει βλάβη σε κάθε όργανο του σώματος συμπεριλαμβάνοντας τον εγκέφαλο, την καρδιά και τα νεφρά. Η βλάβη που δημιουργείται μπορεί να μην επανέλθει πλήρως ακόμα και αν η ανορεξία ελεγχθεί.

Άλλες πνευματικές διαταραχές που μπορεί να έχουν οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτή την ασθένεια είναι:

η κατάθλιψη, οι διαταραχές συναισθήματος, οι διαταραχές προσωπικότητας, η κατάχρηση φαρμάκων.

Πρόληψη

Η πρόληψη της νευρικής ανορεξίας είναι ίσως εξίσου επιτακτική με τη θεραπεία της. Λέγοντας πρόληψη, σε αυτήν την περίπτωση, εννοούμε τη συστηματική προσπάθεια αλλαγής των συνθηκών εκείνων που προκαλούν ή διαιωνίζουν την ασθένεια. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, είναι αρχικά απαραίτητη η ενημέρωση όλων, σχετικά με τα σημάδια αυτής της διατροφικής διαταραχής. Το επόμενο θύμα της νευρικής ανορεξίας μπορεί να είναι η κόρη μας, η αδελφή μας ή η καλύτερή μας φίλη. Όσο νωρίτερα αναγνωρίσουμε το πρόβλημα τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η θεραπεία.

Μπορείτε να απευθύνεστε στο Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών
Κήπων 40 & Χελιδονούς-Νέα Κηφισιά 14564
[email protected], τηλ: 2108003493, Fax:2112212044

Μάρκος Μελιόπουλος
Yoga and Pilates Instructor – Personal Trainer – Physiotherapist